اهميت تمرينات مقدماتي يا گرم کردن بدن و تمرينات پاياني يا سرد کردن بدن در بدنسازي و فعاليت هاي ورزشي سنگين

اهميت تمرينات مقدماتي يا گرم کردن بدن و تمرينات پاياني يا سرد کردن بدن در بدنسازي و فعاليت هاي ورزشي سنگين

اهداف اصلي اين کار افزايش دماي عمومي بدن و عضلات عميق است تا قدرت کشاني در بافت هاي کلاژني بالا رفته و امکان انعطاف پذيري بيشتري را به بدن بدهد.

تمرينات مقدماتي يا گرم کردن
از گرم کردن جهت پيشگيري از آسيب هاي ورزشي استفاده مي شود، گرچه اطلاعات محدودي جهت اثبات اين امر وجود دارد اما عقيده بر اين است که گرم کردن بدن از بروز ضرب ديدگي ها و پارگي تارهاي عضلاني از محل اتصال تاندوني آنها پيشگيري نموده يا از ميزان اين آسيب ها مي کاهد:
بيش از همه، عضلات مخالف دچار پارگي مي شوند. عدم توانائي اين عضلات در شل شدن سريع، به اضافه قوه انقباضي عظيم عضلات موافق که به اندازه? حرکت قسمت متحرک افزوده مي شوند، عضلات مخالف را در معرض ضرب ديدگي شديد و ناگهاني قرار مي دهند که در نتيجه مي توانند باعث پارگي خود تارهاي عضلاني و نيز پارگي از محل اتصال تاندوني آنها بشود، فرآيند گرم کردن صحيح بدن مي تواند از سختي و دردناک شدن عضله جلوگيري کرده و يا ميزان آن را کاهش دهد.
? اهداف فيزيولوژيک گرم کردن بدن
اهداف اصلي اين کار افزايش دماي عمومي بدن و عضلات عمقيق است تا قدرت کشاني در بافت هاي کلاژني بالا رفته و امکان انعطاف پذيري بيشتري را به بدن بدهد. با اين کار احتمال پارگي هاي عضلاني و پيچ خوردگي هاي رباطي کاهش يافته و به پيشگيري از دردهاي عضلاني نيز کمک خواهد شد. هنگامي که دماي سلول ها افزايش يابد همگام با آن در فرآيندهاي متابوليکي داخل سلول ها نيز ازدياد سرعت متقابل روي خواهد داد، زيرا اينگونه فرآيندها وابسته به حرارت و دماي سلولي مي باشند.
در برابر يک درجه افزايش دماي داخلي، تقريباً معادل ??% ازدياد سرعت متابوليسم ايجاد مي شود. در دماهاي بالاتر آزاد شدن اکسيژن از هموگلوبين و ميوگلوبين ها با سرعت و ميزان بيشتري ميسر شده و ميزان جريان خون بالا مي رود و چسبندگي عضلاني کاهش مي يابد که اين پديده باعث بهبود اکسيژن رساني در خلال فعاليت خواهد شد. سرعت انتقال تکانه هاي عصبي نيز افزايش مي يابد. به کارگيري دستجات عضلاني قبل از به کارگيري آنها در فعاليت هاي قدرتي به بهبود عملکرد شخص منجر خواهد شد.
اگر در يک واحد حرکتي ابتدا بار کاري نسبتاً بالائي اعمال شده و سپس فعاليت اصلي به عضله تحميل شود، احتمالاً انگيزش بيشتري حاصل خواهد شد که در مجموع نتيجه آن، افزايش ظرفيت فعاليت بدني در شخص ورزشکار است.
براي اينکه فرآيند گرم کردن، بدن را به حالت آماده دربياورد حداقل پانزده تا سي دقيقه وقت لازم است که در اين مدت دماي بدن افزايش مي يابد و تغييرات ذيل در فيزيولوژي بدن ايجاد مي شود: افزايش دسترسي عضلات به شبکه هاي مويرگي به منظور آمادگي براي فعاليت بيشتر و فراهم نمودن قند خون و آدرنالين موردنياز. مدت زمان لازم براي اينکه بدن به طور رضايت بخشي گرم شود برحسب وضعيت فرد متغير است و با بالا رفتن سن افزايش مي يابد.
فرآيند گرم کردن برحسب نوع رقابت نيز فرق مي کند. به ورزشکاران توصيه مي شود که در چارچوب فعاليت هائي خود را گرم کنند که شباهت به مسابقه داشته و قرار است آنها در آن رقابت نمايند. بنابراين شخصي که دونده? دو سرعت است بايد مقداري به صورت آهسته بدود، چند بار استارت زده و باالأخره بعضي از نرمش هاي کششي و تمرينات عمومي بدن را اجراء کند.
بازيکن بينس بال ابتدا بايد نرمش هاي عموم يبدن را انجام دهد، چند بار چوب بيس بال را در هوا حرکت داده و پرتاب هاي مقدماتي را اجراء نمايد و در اين ضمن متناوباً حرکات کششي را نيز انجام دهد. به نظر مي رسد به کارگيري اصل اضافه بار و حرکات تقليدي براي آن دسته از مسابقاتي که نياز به هماهنگي عصبي - عضلاني دارند بسيار حائزاهميت باشد. در روزهائي که هوا سرد است مدت زمان فرآيند گرم کردن بدن بايد افزايش بيابد و هنگام انجام فعاليت ها لباس گرم پوشيده شود. حرکات کششي در مراحل گرم کردن و سرد کردن از اهميت خاصي برخوردار است.? فرآيند گرم کردن بدن
عموماً اين فرآيند به دو دسته تقسيم مي شود:
?) گرم کردن عمومي يا گرم کردني که به رشته? ورزشي ارتباط ندارد. اين دسته شامل فعاليت هائي هستند که باعث گرم شدن عمومي بدن مي شوند. بدون کوچکترين ارتباطي به مهارت هائي که در رشته? مربوطه لازم الاجراء است.
?) گرم کردن اختصاصي يا مرتبط با رشته ورزشي که تقليدي است، يعني همان مهارت ها و يا مشابه همان مهارت هائي هستند که در مسابقه بايد انجام شوند (مانند: پرتاب وسيله، ضربه زدن با راکت يا چوب و مرور فنون رشته? ورزشي خاص).
گرم کردن عمومي: شيوه هاي اين فرآيند بايد شامل دويدن به صورت آهسته يا دوي راحت و تمرينات عمومي و کششي باشد. اين مراحل بايد بدن را براي فعاليت آماده ساخته و آن را نرم و روان کند. اين فعاليت ها بايد از شدت عمل کافي و مدت زمان مناسب برخوردار باشند تا دماي بافت هاي عمقي بدون ايجاد خستگي افزايش بيابد، هنگامي که ورزشکار عرق کرد، دماي داخلي بدن به حد مطلوب رسيده است.
طبيعت گرم شدن بدن متغير بوده و تا حدودي به ماهيت فعاليت وابسته است. برخي از اين فعاليت ها براي کليه رشته هاي ورزشي مناسب بوده و بايد با کنار ساير فعاليت هائي که براي رشته هاي ورزشي تخصصي طراحي شده اند، انجام شوند.
گرم کردن اختصاصي: پس از اتمام شيوه هاي عمومي گرم کردن بدن، ورزشکار بايد به آن دسته از تمريناتي که مختص مسابقات با فعاليت هاي اوست بپردازد. افراد بايد با سرعت متوسط کار را شروع کرده و سپس هنگامي که متوجه ازدياد دماي بدن و افزايش فعاليت قلب و عروق شدند به شدت عمل خود بيافزايند. اثرات فرآيند گرم شدن بدن ممکن است تا مدت چهل و پنج دقيقه نيز ادامه يابد. ولي هر چه قدر که دوره? گرم کردن به فعاليت اصلي نزديکتر باشد. اثرات مثبت آن بر روي فعاليت فوق بيشترين بهره را از فرآيند گرم کردن خواهد برد. نبايد بين اتمام اين فرآيند و شروع فعاليت اصلي بيش از پانزده دقيقه فاصله بيافتد.
 تمرينات پاياني يا سرد کردن
چنين مرسوم است که ورزشکارها و ساير افرادي که درگير تمرينات بدني منظم مي شوند، به سرد کردن بدن خود دست مي زنند. به اين معني که پس از جلسات رقابت و تمرين به انجام تمرينات نرم و سبک مي پردازند. حداقل دو دليل عمده جهت اين قبيل تمرينات در دست است.
?) سطح اسيد لاکتيک عضله و خون، هنگام برگشت به حال اوليه فعال نسبت به برگشت به حال اوليه غيرفعال سريع تر کاهش پيدا مي کنند. لذا سرد کردن بدن، سبب کاهش اسيدلاکتيک و برگشت به حال اوليه? سريع تري پس از خستگي بدني مي شود.
?) فعاليت سبک و سنگين سبب ادامه? تلمبه عضلاني حاصل از انقباضات شده لذا تجمع خون در اندام ها به ويژه پاها جلوگيري مي کنند. تلمبه عضلاني يا عمل مکشي که توسط انقباض و انبساط متناوب عضلات فعال ايجاد مي شوند به بازگشت وريدي کمک مي کند. جلوگيري از تجمع خون نه فقط امکان کوفتگي تأخيري عضلات را کاهش مي دهد، بلکه ضعف و سرگيجه را نيز کاهش مي دهد.
در مورد سرد کردن بدن در حال حاضر مراحل ويژه يا فعاليت هائي در دسترس نيست، هر چند مي توان توصيه نمود که فعاليت هاي اصلي بايد بلافاصله پس از جلسات تمرين يا مسابقه دنبال شوند، به عنوان مثال مي توان پس از دوهاي سنگين و شديد به انجام دوي سبک يا راه رفتن و پس از يک مسابقه فشرده? بسکتبال، به اجراء شوت آزاد يا شوت از نقاط مختلف زمين پرداخت. پس از اين، به انجام پاره اي از نرمش ها و سپس تمرينات کششي اقدام نمود. فعاليت اصلي و تمرينات کششي مي بايست به عنوان مهمترين مراحل سرد کردن بدن مورد توجه قرار گيرند.